شادی و نشاط یکی از مهم ترین عناصر سلامت روح و جسم است.و داشتن روحیه سرشار از نشاط در خانه، باعث ایجاد سرزندگی و انرژی مضاعف برای تلاش و رشد در بین اعضای خانواده می شود.هر یک از اعضای خانواده، به ویژه پدر میتوانند عامل مؤثری در نشاط و شادمانی خانواده باشند. رفتار هوشمندانه هر یک از افراد خانواده و تعامل سالم آنان، زمینه ساز خانواده ای با نشاط و سر حال است. روایات ما به عواملی نشاط انگیز و خوشحال کننده توصیه نموده، و هر عملی که شادی خانواده را فراهم سازد، پسندیده و پر فضیلت شمرده شده است.
شیوههای نشاط بخش در خانواده
۱. تعاون و هماهنگی
همکاری در خانواده و هماهنگی بین اعضای خانواده یکی از عوامل مهم نشاط خانوادگی است. روح تعاون در هر جامعه به افراد آن نشاط میبخشد و آنان را سر حال نگه میدارد. وقتی پدر و مادر و فرزندان کارهای خانه را به کمک یکدیگر انجام میدهند، انرژی مضاعفی میگیرند و از انجام کار نه تنها خسته نمی شوند، بلکه این نوع فعالیت برایشان لذت بخش است. این از ویژگیهای روح تعاون است. از این رو توصیه شده است که زن و شوهر و افراد خانه به یکدیگر کمک کنند تا از لذت این تعاون بهره مند شوند.
۲. تقسیم کار
یکی از راههای همکاری و تعاون در خانه، تقسیم کار است تا هر کس به وظایف خویش آگاه تر باشد و به خوبی انجام دهد. چنان که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلم در باره با فضیلت ترین خانواده، یعنی امیر المؤمنین و فاطمه زهرا علیها سلام این چنین کردند و حضرت زهرا سلام الله علیها چقدر شادمان شدند. آن گاه که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم با کارهای داخل منزل را به فاطمه سلام الله و کارهای بیرون منزل را به امیر المؤمنین علیه السلام واگذار نمودند، حضرت زهرا سلام الله با خوشحالی فرمودند: «جز خدا کسی نمی داند که از این تقسیم کار تا چه اندازه خوشحال شدم؛ زیرا رسول خدا مرا از انجام کارهایی که مربوط به مردان است باز داشت. »
البته این تقسیم کار نباید مانع از کمک کردن به یکدیگر در وظایف محول باشد؛ که کمک به یکدیگر نیز انرژی زا و نشاط آور است، هم برای کسی که کمک میکند و هم برای کسی که کمک میشود. در هر صورت روح تعاون باید در خانواده حاکم باشد تا خرسندی و شکوفایی و نشاط را به ارمغان بیاورد.
۳. اظهار محبت
اظهار محبت یکی دیگر از عواملی مهم در نشاط و شادابی خانواده است. اظهار محبت و دوستی به انسان آرامش میبخشد و او را شادمان میکند. اگر مرد همواره به همسر خویش بگوید دوستت دارم، زن با شنیدن آن دلش آرام میگیرد و به زندگی امیدوار میگردد و با نشاط بیشتری به امور زندگی میپردازد.
این حقیقتی است که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم به آن توصیه نموده و فرموده اند: «مردی که به همسرش بگوید: دوستت دارم، این سخن هرگز از قلبش بیرون نخواهد رفت. »
بنابراین، اگر خواهان یک زندگی با نشاط و سر زنده هستیم، باید این سفارش رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را جدی بگیریم. معلوم نیست خداوند در این جمله «دوستت دارم» چه چیزی قرار داده که به قلب انسان مینشیند و او را به وجد میآورد. امید است محبوب خدا و پیامبر و ائمه علیهم السلام قرار گیریم و این جمله «دوستت دارم» را از آنان بشنویم که گمان نمی کنم لذتی بالاتر از آن باشد.
۴. تشکر و قدردانی
یکی دیگر از عوامل نشاط در خانواده، تشکر و قدردانی افراد خانواده از یکدیگر است. تشکر و قدردانی، هم به انسان آرامش میدهد و هم به او نشاط و شادابی میبخشد. وقتی انسان میبیند که خدمات او مورد توجه دیگران است و نسبت به آن بی اعتنا نیستند، خستگی از تن او خارج میشود و او را برای فعالیتهای بعدی آماده میسازد. از این روست که خداوند هم به پیامبرش میفرماید:
((از اموال آنها صدقه ای بگیر، تا به وسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی. و به (هنگام گرفتن) به آنها دعا کن، که دعای تو، مایه آرامش آنهاست)).
این در حقیقت یک قدردانی از تلاش و انجام وظیفه است که مایه آرامش و دلگرمی خواهد بود. بنابراین، وقتی خانم شما در منزل زحمت می کشد، غذا تهیه میکند، به نظافت لباسها و منزل میپردازد، جا دارد که از او تشکر و قدردانی کنید. همچنین وقتی مرد از سر کار به منزل بر میگردد و وسائل و نیازهای منزل را تهیه میکند، به جاست که از او تشکر کرد و قدردان زحمات او بود که این خود به زندگی صفا و صمیمیت و نشاط میبخشد.
۵. هدیه و سوغات
از دیگر عواملی که موجب نشاط و شادی خانواده است، هدیه و سوغات است. هدیه محبت را زیاد میکند و سبب خوشحالی و نشاط خانواده میشود. هدیه را نباید به مسافرت موکول کرد. چقدر خوب است که انسان گاه گاهی برای اهل خانه هدیه ای تهیه و آنان را خوشحال کند. حتی در روایات آمده است که رسول خدا فرمودند: «در هر جمعه تحفه ای تهیه کنید و به خانه ببرید تا اهل خانه به آمدن جمعه خوشحال شوند. »
این در الفت و نشاط خانواده بسیار مؤثر است. افراد خانواده به خصوص فرزندان از دیدن تحفه و هدیه ای که برای آنان گرفته شده است، بسیار خشنود و خرسند می شوند. و خرسندی آنان از فضیلتهای ارزشمندی است که آثار و برکات زیادی را در پی خواهد داشت.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:
((هر کس وارد بازار شود و هدیه ای بخرد و آن را برای خانواده اش ببرد، مانند کسی است که صدقه ای را برای گروهی نیازمند میبرد، و باید پیش از پسران از دختران آغاز کند. بی گمان هر کس دخترش را شاد کند، گویا برده ای از فرزندان اسماعیل را آزاد کرده است، و هر کس چشم پسری را روشن کند، گویا از ترس خداوند گریسته است، و هر کس از ترس خداوند بگرید، خداوند او را وارد بهشتهای پر نعمت کند.))
منبع :
کتاب نشاط و شادی
حبیب الله فرحزاد